استاندارد آموزش شغل

اطلاعات پایه

کدهای آموزش شغلی ملی

کد کامل	۷۲۳۳۲۳۰۱۰۶۰۱
شناسه صلاحیت	۷۲۳۳
شناسه شغل	۲۳
شناسه گروه	۰۱۰
سطح مهارت	۶

تعاریف

خلاصه استاندارد صلاحیت

مکانسین واگن

مکانسین واگن کسی است که از عهده کلیه امور مربوط به تعمیر و نگهداری واگنهای راه آهن (قطار) برآید.

حداقل تحصیلات
توانایی‌های جسمی و ذهنی
ساعات آموزش کل	0 ساعت
ساعات نظری	0 ساعت
ساعات عملی	0 ساعت
درصد کتبی	%
درصد عملی	%
درصد اخلاق حرفه‌ای	%

صلاحیت‌های مربی:

موقعیت شغلی و دشواری

دسته‌بندی شغل
نیاز به استعلام وزارت	خیر

وظایف

1 - توانایی تشخیص عوامل موثر در کار

ساعات کل	6 ساعت
ساعات نظری	2 ساعت
ساعات عملی	4 ساعت

دانش:

• آشنایی با عوامل موثر فیزیکی محیط کار
• آشنایی با عوامل موثر فیزیولوژیکی محیط کار
• آشنایی با عوامل موثر شیمیایی محیط کار
• آشنایی با عوامل موثر بیولوژیکی محیط کار
• آشنایی با ارگونومی
• شناسایی اصول تشخیص عوامل موثر محیط کار

10 - توانایی جوشکاری گاز اکسی استیلن (کاربید)

ساعات کل	40 ساعت
ساعات نظری	12 ساعت
ساعات عملی	28 ساعت

دانش:

• آشنایی با جوشکاری گاز انواع و کاربرد آن
• آشنایی با تجهیزات جوشکاری گاز و انواع آن (مدارها، کپسول های گاز و هوا، انواع مشعل مانومتر و رگلاتور، لوله های ارتباطی)
• آشنایی با انواع سیم جوش و کاربرد آنها
• آشنایی با انواع شعله و نحوه تنظیم هر یک (خنثی، اکسید، احیاء)
• آشنایی با انواع اتصالات و حالتهای مختلف جوشکاری اکسی استیلن

11 - توانایی انجام آزمایشات فلزشناسی

ساعات کل	40 ساعت
ساعات نظری	12 ساعت
ساعات عملی	28 ساعت

دانش:

• آشنایی با فلزات آهنی و نرم بندی آنها
• آشنایی با فولادها، خصوصیات و کاربرد آنها
• آشنایی با فلزات غیر آهنی و نرم بندی آنها (روی، قلع، سرب، نیکل، کرم، ولفرم، مولیبدن، وانادیم، کبالت، منگنز، تانتال، تیتان، آنتیمون، کادمیم، بیسموت، جیوه، آلومینیم، منیزیم)
• آشنایی با آلیاژهای فلزات غیر آهنی
• آشنایی با اصول بررسی مقاطع فلزی توسط میکروسکوپ (متالوگرافی)
• شناسایی اصول بررسی مقاطع فلزی توسط میکروسکوپ
• آشنایی با آزمایشات مقاومت (ضربه ای، سایش، سختی سنجی)، مقاومت کششی، خمشی و فشاری، خوردگی توسط کوره های مخصوص و محیط خورنده
• شناسایی اصول آزمایشات مقاومت (ضربه ای، سایشی، کششی، خمشی، فشاری و خوردگی)
• آشنایی با روش آنالیز مواد به کمک روشهای ابتدایی حل کردن نمونه های فلزی درون حلالهای مخصوص و سنجش درصد مواد موجود در آنها بوسیله تیتراسیون و یا سنجش بوسیله سوزاندن نمونه های حل شده در حلال و مقایسه آنها با نمونه های استاندارد
• آشنایی با روش آنالیز مواد به کمک برش دادن و تولید جرقه از قطع نمونه در محیط عاری از هوا و یا در مجاورت گاز ارگن و بدست آوردن درصد مواد موجود در قطعه با کمک دستگاه گوانترمتر
• شناسایی اصول آنالیز مواد به کمک روشهایی ابتدایی حل کردن نمونه و برش دادن و تولید جرقه از قطع نمونه در محیط عاری از هوا و یا در مجاورت گاز ارگن
• شناسایی اصول کار با دستگاه گوانترمتر

12 - توانایی بکارگیری دستورالعملهای استفاده از واگن های باری

ساعات کل	40 ساعت
ساعات نظری	16 ساعت
ساعات عملی	24 ساعت

دانش:

• آشنایی با ساختمان و اجزاء واگنهای باری
• آشنایی با انواع مختلف واگنهای باری
• آشنایی با اصول شماره گذاری واگنها
• آشنایی با علایم روی واگنها
• آشنایی با فرم مشخصات در واگنهای باری داخلی و بین المللی و موارد استفاده از آنها
• آشنایی با مشخصات اداری واگنهای باری و موارد استفاده از آنها
• آشنایی با طرز کار قسمتهای مختلف واگنهای باری (شاسی، اطاق و بدنه، چرخ و محور، نگهدارنده محور، راهنمای محور، تعلیق و فنربندی، بلبرینگ و یاتاقانها، اسکلت بندی و شاسی واگن، قلاب و تامپون، دستگاههای تخلیه بار، میله های حافظ کناره های واگن، لبه های تعمیرات، آویزها و دستگیره ها)
• آشنایی با ظرفیت واگن، حداکثر فشار بر محورها، لوژیکها، تکیه گاهها، بکسلها و گوه ها

13 - توانایی سرویس، تعمیر و نگهداری واگنهای باری

ساعات کل	96 ساعت
ساعات نظری	30 ساعت
ساعات عملی	66 ساعت

دانش:

• آشنایی با مبانی سرویس و تعمیرات واگنهای باری
• شناسایی اصول کنترل و بازرسی زمانی و تعمیر واگنهای باری
• آشنایی با تلرانس مجاز قطعات واگن های باری
• آشنایی با نگهداری واگنهای باری در کارگاههای تعمیرات
• آشنایی با تشکیلات ویژه تعمیرگاهها و دپوی واگنهای باری
• شناسایی اصول دپوی واگنهای باری
• آشنایی با فرایند تعمیرات و نگهداری واگن (پذیرش و ورود به تعمیرگاه، عملیات تعمیر خروج و تحویل واگن)
• شناسایی فرایند تعمیرات و نگهداری واگن (پذیرش و ورود به تعمیرگاه، عملیات تعمیر خروج و تحویل واگن)
• آشنایی با حد سرویس و حد کارخانه چرخ
• آشنایی با اصول تعمیرات، شاسی، بدنه، اطاق و بوژی، انواع چرخ و محور (منوبلوک و بانداژدار)
• شناسایی اصول تعمیرات، شاسی، بدنه و اطاق و بوژی، انواع چرخ و محور (منوبلوک و بانداژدار)
• آشنایی با نحوه تراشکاری چرخ واگنهای باری
• آشنایی با طریقه تنظیم فاصله بالشتک واگنهای باری
• آشنایی با طریقه تعویض سگدست و تنظیم آن
• آشنایی با معایب ضربه گیر هیدرولیک و طریقه تعمیر و تعویض آنها
• آشنایی با طریقه مونتاژ و دمونتاژ (بازکردن و بستن قلاب و تامپون)

14 - توانایی بکارگیری دستورالعملهای استفاده از واگنهای مسافری و ویژه

ساعات کل	64 ساعت
ساعات نظری	16 ساعت
ساعات عملی	48 ساعت

دانش:

• آشنایی با ساختمان واگنهای مسافری (اجزاء، قطعات، طرزکار هر قسمت)
• آشنایی با انواع واگنهای مسافری (مشخصات، نوع، ساخت)
• آشنایی با علایم روی واگنهای مسافری
• آشنایی با مشخصات فنی ترمز، علایم و مشخصات چرخ و محور و بوژی در واگنهای مسافری
• آشنایی با تجهیزات داخلی واگنهای مسافری (کف پوش، دیوارها، درب ها، پنجره ها، سایبانها، نیمکتها، باربندها، تاسیسات، روشنایی، تاسیسات حرارتی مرکزی، تاسیسات مولد برق واگنها گذرگاهها، پله ها، پارتیشنها)
• آشنایی با تفاوت بین واگنهای مسافری
• آشنایی با شاسی و اسکلت بندی، اطاق، تجهیزات رفاهی (توالت، دستشویی و حمام) قطعات محرکه (چرخ و محور و فنربندی) دستگیره های

15 - توانایی تعمیر واگنهای مسافری و ویژه

ساعات کل	112 ساعت
ساعات نظری	24 ساعت
ساعات عملی	88 ساعت

دانش:

• آشنایی با وظایف محدوده کار امور خدمات فنی واگنهای مسافری
• آشنایی با جداول سرویسهای بازدید و تعمیرات زمانی یا براساس کیلومتر کارکرد واگنهای مسافری
• آشنایی با دستورالعملهای نگهداری از واگنهای مسافری
• آشنایی با قسمتهای مختلف تعمیرگاه واگنهای مسافری
• آشنایی با طبقه بندی معایب بر طبق دستورالعملها، اقتصادی بودن طرز نگهداری از واگنهای مسافری
• شناسایی اصول طبقه بندی معایب بر طبق دستورالعملها، اقتصادی بودن طرز نگهداری از واگنهای مسافری
• آشنایی با وظایف واگنهای مسافری
• شناسایی اصول آزمایش واگنهای مسافری از نظر ایمنی در بازرسی فنی و تشخیص معایب آنها
• آشنایی با تعمیرات مکانیکی واگنهای مسافری
• شناسایی اصول تعمیرات مکانیکی واگنهای مسافری
• آشنایی با تعمیرات دکوراسیون و تزیینات داخلی واگنهای مسافری
• شناسایی اصول تعمیرات دکوراسیون و تزیینات داخلی واگنهای مسافری
• آشنایی با شرح وظایف دپوهای واگنهای مسافری
• آشنایی با لودتست واگنهای مسافری و اصول تحویل آنها پس از تعمیر
• شناسایی اصول لود تست و اگنهای مسافری و اصول تحویل آنها پس از تعمیر

16 - توانایی نگهداری، عیب یابی و تعمیر سیستم ترمز واگن

ساعات کل	110 ساعت
ساعات نظری	26 ساعت
ساعات عملی	84 ساعت

دانش:

• آشنایی با مبانی مکانیکی سیستم ترمز (تعریف و کار مکانیکی) و انواع آن (اصطکاکی، دینامیکی، هوایی، فشاری، اتوماتیک و هوایی خلایی)
• آشنایی با طرز کار ترمزهای هوایی با فشار هوا (اثر غیرمستقیم، اثر مستقیم) (سریع، تدریجی)، اجزاء آن (مسیر اصلی هوا، لوله اصلی هوا، شیر قطع و وصل هوا)
• آشنایی با ساختمان و اجزاء سیستم ترمز واگن (سوپاپ توزیع و قسمتهای مختلف و نحوه تحریک و کار آن، سیلندر ترمز، اهرم بندی، مخزن کمکی ذخیره هوا، خودکار ترمز و نحوه نصب و تنظیم آن، کفشک و قاب ترمز، ترمز دیسکی، لنت ترمز دیسکی) در واگنهای مسافری
• آشنایی با سیستم‌های ضد لغزش، تاسیسات تنظیم کننده، ترمز و فشار ترمز، فشار ترمز، اهرم تخلیه ترمز، دستگیره (باری و مسافری) دستگیره بار و خالی
• آشنایی با وزن ترمز، کلیات ترمز قطار، شیرهای شش دنده و سه دنده، ترمز خطر، ترمز دستی و اطاقک ترمزبان
• آشنایی با اهمیت نگهداری سیستم‌های ترمز، رابطه صحت کار سیستم ترمز با ایمنی سر واگن و قطار
• آشنایی با عیوب متداول در سیستم ترمز و دستورالعملهای تنظیم و تست ترمز
• شناسایی دستورالعملهای تنظیم و تست ترمز و عیوب متداول در سیستم ترمز
• شناسایی اصول تست عملکرد، عیب یابی، تعویض، تعمیر و تنظیم قطعات مهم ترمز (سوپاپ سه قلو، اهرم بندی سیستم خودکار، کفشک و لنت و حد نصاب تعویض آن)

17 - توانایی پیشگیری از بروز حوادث و ایمنی مسیر و حرکت واگنها

ساعات کل	36 ساعت
ساعات نظری	13 ساعت
ساعات عملی	23 ساعت

دانش:

• آشنایی با اهمیت ایمنی مسیر واگن و قطار و خسارات ناشی از سوانح در راه آهن
• آشنایی با بهای تقریبی واگن و لکوموتیو از لحاظ اهمیت آنها و مسئولیت مامور واگن
• آشنایی با سوانح ناشی از عوامل فنی قطار و واگن و نقش اجزای مهم و حساس شامل ادوات و تجهیزات سیستم ترمز و نقش آنها در ایمنی مسیر و حرکت و پیشگیری از سانحه
• آشنایی با اهمیت و نقش چرخ و محور و لقی بانداژ و یاتاقانهای سر محور و سایر اجزای بوژی در ایمنی مسیر واگنها
• آشنایی با نقش قلاب و اهمیت صحت کار آن در پیشگیری از حوادث
• آشنایی با سوانح ناشی از عامل انسانی (سهل انگاری در انجام صحیح و درست تعمیرات و تنظیم قطعات حساس واگن)
• آشنایی با سوانح ناشی از بهره برداری نادرست و خسارات ناشی از آن
• شناسایی اصول نگهداری بخشهای ترمز، چرخها و وظایف مامور قطار

18 - توانایی بکارگیری متون فنی و تخصصی زبان خارجی (انگلیسی)

ساعات کل	56 ساعت
ساعات نظری	24 ساعت
ساعات عملی	32 ساعت

دانش:

• آشنایی با پایه‌های اساسی زبان خارجی فنی و تخصصی
• آشنایی با بروشور و کاتالوگهای زبان فنی و تخصصی
• آشنایی با کتابهای منوال تعمیر، تجهیزات و سرویس) زبان خارجی راه آهن
• آشنایی با کتابهای معرفی قطعات، شماره فنی قطعات راه آهن (منوال شاپ راه آهن)
• آشنایی با اصول حفاظت و نگهداری منابع و متون فنی و تخصصی زبان خارجی

19 - توانایی تهیه گزارش و ترسیم نمودار فعالیتها

ساعات کل	0 ساعت
ساعات نظری	0 ساعت
ساعات عملی	0 ساعت

دانش:

• آشنایی با انواع گزارش
• آشنایی با روش تهیه اطلاعات مورد نیاز گزارش
• آشنایی با آمار و ارقام مورد نیاز گزارش
• آشنایی با روش ترسیم نمودار فعالیتها
• شناسایی اصول تهیه گزارش و ترسیم نمودار فعالیتها

2 - توانایی پیشگیری از حوادث و رعایت اصول ایمنی و حفاظتی بهداشت کار

ساعات کل	8 ساعت
ساعات نظری	4 ساعت
ساعات عملی	4 ساعت

دانش:

• آشنایی با مقررات ایمنی و حفاظتی عمومی در کارگاه
• آشنایی با حوادث شغلی و علل بروز آن
• آشنایی با وسایل ایمنی و حفاظتی و بهداشت کار فردی
• آشنایی با آتش سوزی علل و وسایل و اصول آتش نشانی
• شناسایی اصول پیشگیری از حوادث و رعایت اصول و نکات ایمنی و حفاظتی و بهداشت کار و آتش نشانی

3 - توانایی انجام کمک‌های اولیه

ساعات کل	8 ساعت
ساعات نظری	2 ساعت
ساعات عملی	6 ساعت

دانش:

• آشنایی با وسایل کمک‌های اولیه
• آشنایی با عوارض جانی در محیط کار (برق گرفتگی، سوختگی، بریدگی، شکستگی)

4 - توانایی تشخیص و اجرای مقررات و آیین نامه‌های شغلی راه آهن

ساعات کل	8 ساعت
ساعات نظری	2 ساعت
ساعات عملی	6 ساعت

دانش:

• آشنایی با مقررات و آیین نامه‌های شغلی
• آشنایی با اصول اجرای مقررات و آیین نامه‌های شغلی
• آشنایی با وسایل حمل و نقل و پیدایش آن
• آشنایی با تاریخچه راه آهن
• آشنایی با نقش اقتصادی و مزیت حمل و نقل با راه آهن
• آشنایی با تشکیلات و سازمان ادارات کل ، دفاتر، ناحیه
• آشنایی با خصوصیات جغرافیایی نواحی فنی و اختصاصی، ایستگاه ها، شیب و فرازها، تونل ها پلها ساختمان های حفاظتی
• شناسایی اصول تشخیص و اجرای مقررات و آیین‌نامه‌های شغلی راه آهن

5 - توانایی نقشه کشی و نقشه خوانی (رسم فنی مقدماتی)

ساعات کل	48 ساعت
ساعات نظری	12 ساعت
ساعات عملی	36 ساعت

دانش:

• آشنایی با استاندارد خطوط کادر و جدول نقشه کشی
• شناسایی اصول ترسیم خطوط استاندارد و کادر و جدول نقشه‌ها
• آشنایی با انواع کاغذهای نقشه کشی و اندازه‌های استاندارد آنها
• شناسایی اصول برش کاغذهای نقشه کشی در اندازه‌های استاندارد
• آشنایی با روش‌های ترسیم اشکال سطح هندسی منظم و نامنظم
• شناسایی اصول روش ترسیم اشکال سطوح هندسی منظم و نامنظم
• آشنایی با روش ترسیم تصاویر نماهای قطعات و مدل‌های نقشه کشی و اندازه گیری روی آنها
• شناسایی اصول روش ترسیم تصاویر نماهای قطعات و مدل‌های نقشه کشی و اندازه گیری روی آنها

6 - توانایی نقشه کشی و نقشه خوانی (تکمیلی، الکتریکی و الکترونیکی)

ساعات کل	48 ساعت
ساعات نظری	16 ساعت
ساعات عملی	32 ساعت

دانش:

• آشنایی با انواع کاغذهای نقشه کشی و اندازه‌های استاندارد آنها
• شناسایی اصول برش کاغذهای نقشه کشی در اندازه‌های استاندارد
• آشنایی با روش‌های ترسیم اشکال سطح هندسی منظم و نامنظم
• شناسایی اصول روش ترسیم اشکال سطوح هندسی منظم و نامنظم
• آشنایی با روش ترسیم تصاویر نماهای قطعات و مدل‌های نقشه کشی و اندازه گیری روی آنها
• شناسایی اصول روش ترسیم تصاویر نماهای قطعات و مدل‌های نقشه کشی و اندازه گیری روی آنها

7 - توانایی محاسبات فنی مکانیک (فیزیک کاربردی)

ساعات کل	38 ساعت
ساعات نظری	38 ساعت
ساعات عملی	0 ساعت

دانش:

• آشنایی با مفاهیم نیرو جرم، وزن
• آشنایی با محاسبات نیروی اصطکاک در ترمز
• آشنایی با محاسبات گشتاور ترمز
• آشنایی با گشتاور اصطکاکی ترمز چرخها
• آشنایی با مفاهیم سرعت
• آشنایی با محاسبات سرعت اتومبیل
• آشنایی با محاسبات کار ترمز
• آشنایی با مفاهیم کار و توان
• آشنایی با محاسبات توان ترمز
• آشنایی با حرکت و انواع آن
• آشنایی با دینامیک حرکت
• آشنایی با محاسبه شتاب حرکت
• آشنایی با نیرو شتاب دهنده
• آشنایی با قوانین نیوتن
• آشنایی با برآیند و تجزیه و تحلیل نیروها
• شناسایی اصول محاسبات فنی مکانیک (فیزیک کاربردی)

8 - توانایی جوشکاری و برشکاری با برق

ساعات کل	24 ساعت
ساعات نظری	8 ساعت
ساعات عملی	16 ساعت

دانش:

• آشنایی با دستگاه جوش برق
• دستگاه جوش برق و انواع آن
• آشنایی با الکترودهای جوشکاری و انواع آن
• شناسایی اصول انتخاب الکترود جوشکاری و کاربرد آن
• شناسایی علایم اختصاری الکترودها
• آشنایی با جدول انتخاب الکترود و متناسب با قطعه کار
• آشنایی با انواع جوش ( لب به لب - لب رويهم - عمودی)

9 - توانایی فلزکاری

ساعات کل	40 ساعت
ساعات نظری	12 ساعت
ساعات عملی	28 ساعت

دانش:

• آشنایی با لوازم اندازه‌گیری طول زاویه و انواع آن (متر، خط کش کولیس، میکرومتر زاویه یاب زاویه یاب اینورسال و ساعت اندازه‌گیری و...)
• شناسایی اصول اندازه‌گیری با متر خط ،کش ،کولیس، میکرومتر، زاویه یاب و زاویه یاب انیورسال و ...)
• آشنایی با علامت گذاری و خط کشی قطعات کار
• شناسایی اصول علامت گذاری و خط کشی قطعات کار پیاده سازی نقشه کار)
• آشنایی با کمان اره و تیغه اره، انواع و کاربرد آن
• شناسایی اصول برشکاری قطعات کار با کمان اره
• آشنایی با انواع سوهان کاربرد و روش استفاده از آنها
• شناسایی اصول سوهان کاری ، پرداختکاری قطعات کار
• آشنایی با شابر، اصول کار و انواع آن
• شناسایی اصول شابرکاری قطعات کار
• آشنایی با انواع ماشین مته دستی برقی، پایه دار برقی ، طرز کار و مکانیزم آنها
• آشنایی با انواع مته ، کاربرد و اندازه آن
• آشنایی با انواع مته خزینه کاری و کاربرد آنها
• شناسایی اصول خزینه کاری
• آشنایی با انواع پیچ و مهره و کاربرد آنها
• آشنایی با انواع جداول پیچ و مهره
• آشنایی با انواع حدیده و قلاویز و کاربرد آنها
• شناسایی اصول کار با انواع حدیده و قلاویز
• آشنایی با انواع شابلن پیچ و کاربرد آنها
• شناسایی اصول اندازه گیری دندانه پیچ به کمک شابلن پیچ (گام سنج)
• آشنایی با انواع دستگاه سنگ سنباده و کاربرد آنها
• شناسایی اصول کار با دستگاه سنگ سنباده
• آشنایی با انواع سنگ سنباده و کاربرد آنها
• شناسایی روش انتخاب نوع سنگ سنباده و کاربرد آنها
• آشنایی با انواع ورق و کاربرد آنها
• آشنایی با انواع ماشین خم کن و برش (گیوتین ورق)
• شناسایی اصول پیاده کردن نقشه کار روی ورق
• شناسایی اصول ورق کاری
• آشنایی با انواع ابزارهای عمومی و اختصاصی
• شناسایی اصول کار با انواع ابزارهای عمومی و اختصاصی
• آشنایی با انواع پروژه‌های پایانی دوره فلزکاری
• شناسایی اصول طراحی و پیاده سازی پروژه‌های پایانی دوره فلزکاری

استاندارد تجهیزات

نکته: تجهیزات و ابزارهای مورد نیاز برای انجام این استاندارد شغلی در جدول زیر ارائه شده است.

هیچ تجهیزاتی تعریف نشده است.

استاندارد ابزار

نکته: ابزارهای مورد نیاز برای انجام این استاندارد شغلی در جدول زیر ارائه شده است.

هیچ ابزاری تعریف نشده است.

دوره‌های مرتبط

گالری

تصویری برای گالری ثبت نشده است.